Gaztela Zozoak eta Gabilarak

Gaztela zozoa esaten jako bizkaiko iparraldean, araba zozoa hegoaldean, eta kuriosoa iruditu jate Txoriak.eusen ikustea Legution be, Araba izanda arabazozo deitzen dabela. Espezie bi izendatzen dira izen honegaz: arabazozo pikarta (Sturnus vulgaris), eta arabazozo beltza (Sturnus unicolor), estorninos pinto y negro, inglesez sterling...

Pasa dan hilean gaztela zozo ugari ebilen Lekitto ingurutik, eta iluntzean, aldra solteka islako pinuetara joaten zirian lo egitera. Aldraka-aldraka, milaka batzuk batzen zirian bertan, pinuak zozoz josita amaitu arte, teleskopiotik zehar ikusten zan moduan.

Aukera pare bakoa txoriz elikatzen diren gabilarak edo belatz haundien moduko harraparientzat. Eta hantxe egoten zan bikotea, ar-emeak arratsaldero zain, euran kontura aparia egiteko.

Ikusgarriak izaten zirian goztela zozo horaiak (hodei) airean sortzen ebezan formak eta marrazkiak. Arrain txikien antzera, hoixe da euran babesteko modua, moltso haundietan batu, danak batera norabide aldaketa bizkorrak eginez harrapariari izkin egiteko.

Gabilarak eta gaztela zozoak Garraitzen

Gabilaretako bat pinuen adar artetik sartzen zan zozoak uxatuz, eta ostean biak ekiten eutsen ahizari.

Gabilarak ar-emeak Garraitzen

Irudiotan ikus daiteke zenbat haundiagoa dan emea arra baino, eta zelako abilak dirazen airean, planeaten eta pikauak egiten.

Honez gero alde eginda dagoz gaztela zozuok euran kumatze tokietara, baina migrazioa bete-betean dabil, asteon txonta pase ikaragarria egon da, eta ez jake gabilarari harrapakinik falta izango. Kumaldi goiztarra egiten dabe gabilarok arrazoi honegatik zehazki, migrazioagaz batera, laster jaioko jakezan kunak aurrera atarteko harrapinak etxeraino etorten jakezen saoioan.

Ea laister ikusten dogun hurrengo belaunaldia Garraitz ganetik hegaz!

 

Izurda haundiak Garraitz ondotik

Izurda haundi biak islako muturretik atarata

Otsailaren 5ean, zapatuan, Garraitzko muturrean artileria bateria egon zan plazatxo horretan, lekittar gazte batzuk, kanpotar bisitari guraso bi euran alabatxoakin eta neu gengozala hango bista ederrez gozatzen, Unai Urkiagak "izurdak!" didar egin eban... Izurda haundi (Tursiops truncatus) bikote bat pasaten ebilen gure azpitik atxak joten...!

Guretzako, gauza ezohikoa eta bitxia izan arren, ez zan hain harrigarria be, baina imajina kanpotar harentzako, haren poza!

Dron horretako batetik lez ikusi genduzan.

Izurda haundi biak ur azpian

Bata ondo ikusten zan, baina besteak orbanez beterik eukon azala, eta bizkar hegata arrakalatuta...

Izurda haundi "normala"

Izurda haundi gaixoa

Gorka Ocio "Verballenas.com" enpresako adituari erakutsi neutsazan argazkiok, eta onddoak ziriala esan eustan; espero dagigun oso gauza larria ez izatea, baina itxura behintzat eskasa eukan...

Arrainaren atzetik ziurrenik, esprinta egin eben eta Karraspio barro-barruraino sartu zirian. Gero, bietako batek "braunpada" batzuk (buztanagaz ur-azala kolpatu, arraina ikaratu eta bildu daiten) egin ebazan, eta itsas barrenera egin eben.

Eneko Barrutiaren "Bizkaiko Arrantzaleen Hiztegia"

Eneko Barrutiaren hiztegian "braunpara" berbiari emoten jakon esanahia bestelakoa da, baina nik Lekitton jaso dodazen testigantzak baita "Goizeko Sei térdietan" kantiak deskribatzen dauenaren arabera be, izurdak arraina biltzeko egiten ei eben braunparaka, hondora botateko baino. 

Hurrengo bideoa etxeko balkoitik atara neban, konfinamendu betean, itsasoan txaluparik bapez ez ebilela, eta izurdak sarri Lekittoko abra barrura sartzen ziriala. Bertan, "Goizeko Sei t´erdietan" kantaren erritmoagaz, izurde bat "braunparaka" ikus leike.

Izurdea "braunparaka"

Islara juanda, sekulan ez dakizu zein sorpresagaz topako zarien!